فهرست مطالب
پيش بيني آلزايمر به كمك ادغام آزمايش خون و غربالگري ژنتيكي
رایجترین روش تاييد شده برای تشخیص بیماری آلزایمر قبل از بروز علائم، اسکن PET از مغز است. اين اسكن به منظور جستجوی ذخایر پروتئین آمیلوئید که از ویژگیهای بارز این بیماری است، انجام ميشود.
دانشمندان دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس، تصمیم گرفتند آزمايش خون را كه کارایی بیشتری دارد، جايگزين اسكن PET كنند. آزمایش خون ميتواند برای هزاران نفر در ماه و با هزینهای بسیار کمتر از قیمت معمولی اسكن PET كه حدود ۴۰۰۰ دلار است، انجام شود.
اولين آزمايشي كه اين دانشمندان انجام دادند، به منظور تشخيص مقادير كم پروتئين آميلوئيد در خون طراحي شده بود كه در آن فقط ٪۸۰ موارد با عكسهاي اسكن PET مطابقت داشت. بنابراين آنها تصميم گرفتند كه آزمايش خون را با سه عامل تاثيرگذار ديگر تركيب كنند. آن سه عامل عبارت اند از: سن و جنس و درصد حضور ژن APOE4.
اين تست موفقيتآميز بود و در مجله نورولوژي گزارش شد كه دقت اين آزمايش تا ٪۹۴ افزايش يافته است. گرچه جنسيت نيز يكي از عوامل موثر در آلزايمر است و دو نفر از هر سه بيمارِ مبتلا به آلزايمر، زن هستند، اما تحقيقات نشان داده است كه اين عامل در بالا بردن دقت آزمايش تاثيري ندارد.
در این پژوهش ۱۵۸ نفر از افراد بالای ۵۰ سال حضور داشتند، که ۱۰ نفر از آنها هنگام وارد شدن به اين پژوهش هیچ علائمی از افت شناختی را نشان ندادند. محققان از طیف سنجی جرمی برای اندازه گیری نسبت آمیلوئید بتا ۴۲ و آمیلوئید بتا ۴۰ در خون استفاده کردند، زيرا با افزایش رسوب پروتئین در مغز، این نسبت کاهش مییابد.
به عنوان بخشی از نتايج تجزیه و تحلیل، محققان به مطالعه نتایج مثبت کاذب پرداختند كه نشان ميداد آزمایش خون، وجود آمیلوئید را نشان میدهد؛ حتی وقتی اسکن مغزی هیچ نشانهای از آلزایمر را نشان ندهد. در برخی از این بیماران، هنگامی که اسکن PET به طور متوسط چهار سال بعد تکرار شد، علائم اولیه رسوب آمیلوئید دیده شد. محققان در بیانیهای اعلام كردند که این می تواند اثبات اولیه اي مبنی بر کارایی آزمایش خون در تشخیص زودهنگام آلزایمر و قبل از بروز علائم این بیماری باشد.
تیم دانشگاه واشنگتن اولین گروهي نیست که نشان میهد اندازه گیری نسبت آمیلوئید بتا ۴۲ و ۴۰ در خون میتواند برای تشخیص آلزایمر مفید باشد. در واقع، ايزاي در حال آزمایش بر روی نمونه اوليه خون است که دقیقاً همین کار را انجام میدهد. در ماه ژوئیه، این شرکت گزارش داد که در یک آزمايش، آنها رابطه قوی بین نسبت دو نوع پروتئین در خون و مایع مغزی نخاعيِ گرفته شده از افراد عادی و کسانی که دارای نقص شناختی خفیف هستند، پیدا کردهاند. ايزاي و شریک آن سيسمكس اکنون قصد دارند نتایج را با تصاویر اسكن PET مقایسه کنند.
با وجود برخی از شکستهای قابل توجه در این زمینه، جستجو برای درمانهای موثر آلزایمر همچنان ادامه دارد. اخیراً، آمگن و نووارتیس پس از مشاهدهي وخيم تر شدن اختلال شناختي بيماران آلزايمري، آزمايشهاي مهاركنندهي BACE را متوقف كردهاند.
محققان دانشگاه واشنگتن اعلام كردند، هنوز آزمایشهای بالینی زیادی در مورد سایر روشهای درمانی آلزايمر با هدف درمان یا پیشگیری از اين بیماری انجام میشود، با اين حال آزمایش خون برای تشخیص موثر و زودهنگام اين بيماري میتواند مفید باشد.
نویسنده ارشد و عصب شناس دانشگاه واشنگتن اظهار داشت:«اگر می خواهید یک جمعیت بدون نشانه را برای یک آزمایش پیشگیرانه غربال كنيد، باید ۱۰۰۰۰ نفر را به منظور شناسايي ۱۵۰۰ یا ۲۰۰۰ نفر كه واجد شرایط هستند، بررسی نمایید.»
استاد رندال باتمن، در بیانیه اي این چنین گفت:« با کاهش تعداد اسکن PET میتوانيم دو برابر، آزمایش های بالینی براي تشخيص آلزايمر را با همان زمان و هزینه انجام دهيم.»
در واقع تحقيقات تيم باتمن شامل تجزيه و تحليل مالي بر اساس سوابق آزمايش پيشگیری آلزايمر است. در اين آزمايش از اسكن هاي PET براي تاييد تغييرات مغز استفاده ميشود كه نشان دهندهي شروع آلزايمر است.