فهرست مطالب
چگونه یک پروپوزال خوب بنویسیم؟
واژه پروپوزال برگرفته از واژهی propose به معنای پیشنهاد دادن است؛ میتوان معنی پروپوزال یا proposal را «پیشنهاده پژوهشی» دانست. پروپوزال، طرحی است که در ذهن دارید و میخواهید آن را عملی کنید. همچنین باید آن را به صورت استاندارد و مکتوب به گروه پیشنهاد بدهید و اغلب به صورت یک طرح رسمی و کتبی مطرح میشود. پروپوزال دقیقاً چه معنایی دارد و روش پروپوزالنویسی چیست؟
برای نوشتن پروپوزال باید مراحلی طی شود که عبارتاند از:
-
عنوان موضوع:
در انتخاب موضوع باید علاقهی خود را در نظر بگیرید؛ همچنین موضوع باید طوری باشد که خواننده را خسته نکند. یک موضوع خوب، باید واقع بینانه و عملیاتی باشد و به صورت مختصر و مفید در نظر گرفته شود.
-
بیان مسئله:
در این قسمت، خواننده باید دلیل تحقیق شما در این موضوع را متوجه شود و مطالب عنوانشده باید به صورت متوازن بیان شوند. اگر اینگونه نباشد و مطالب را گسسته بیان کنید، تمرکز ذهنی مخاطب، از بین میرود.
-
ابزار تحقیق:
برای انجام تحقیق میتوان از ابزارهایی مثل تدوین پرسشنامه یا بررسی اسناد موجود در کتابخانهها بهره برد.
-
پیشینهی تحقیق:
پیشینهی تحقیق که گاهی به آن مرور ادبیات میگویند، معادل فارسی عبارت litrature review است. در قسمت پیشینهی تحقیق یا مرور ادبیات پروپوزال، کارهای پیشین را توضیح داده و مقالات قبلی و یا کتابهای مرتبط را بررسی میکنید؛ همچنین دقیقاً مشخص میکنید که چه روشهایی برای حل هر یک از اجزای مسئله یا پاسخ به سوالات مطرحشده اجرا شده است.
-
روش و مراحل تحقیق:
روش و مراحل تحقیق، مهمترین رکن پروپوزال شما است. شما در این قسمت، نوع تحقیق و مراحل انجام آن را مطرح میکنید. در واقع هر کاری که انجام دادهاید و یا می خواهید انجام دهید را باید در این قسمت بازگو کنید. همچنین ممکن است لازم باشد یک جدول زمانبندی ارائه کنید که مشخص کند هر یک از برنامهها طی چه بازههای زمانی انجام میشوند.
این بخش پیش از از آن که برای داوران و کسانی که قرار است در برابر آنها از پروپوزال و پایاننامه دفاع کنید، مهم باشد، برای خودتان اهمیت دارد و به انجام بهتر تحقیق کمک میکند. از این رو پیشنهاد میشود آن را جدی بگیرید و با دقت تمام انجام دهید.
-
نتایج قابل حصول:
یک پروپوزال قوی، طرحی است که بودجه و امتیاز آن توسط بخش بررسی مطالعات یک موسسه یا نهاد تحقیقاتی داده میشود؛ همچنین وجود محتوای علمی قوی، باعث میشود پروپوزال پژوهشی ما ارزشمند باشد.کیفیت نگارشی پروپوزال باعث افزایش کیفیت پروژهی تحقیقاتی نیز میشود.
پروپوزالنویسی چه اهمیتی دارد؟
نگارش یک پروپوزال به عنوان یک پیشنهاد تحقیقاتی، در اغلب مشاغل از دانشگاه تا مدیریت در تجارت، مهارتی مهم به شمار میآید؛ بنابراین هدف اصلی پروپوزالنویسی را میتوان آگاهیدادن به شنونده و بهرهگیری از روشی آشکار، مختصر و جالب برای شرح ایدهها دانست.
از سرنوشتسازترین انتخابهای دانشجویان در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری، انتخاب استاد راهنماست؛ از این رو پیشنهاد میشود پیش از اینکه موضوع پروپوزال خود را انتخاب کنید، اقدام به انتخاب یک استاد راهنمای باسواد نمایید، زیرا استادی که سطح سواد بالایی دارد به لحاظ علمی بیشتر میتواند شما را راهنمایی کند.
پروپوزالی که به خوبی نوشته شود، میتواند یک پایاننامه و مقالهی ارزشمند باشد. یک پروپوزال خوب، ویژگیهای زیر را دارد:
محتوای آن از اعتبار علمی برخوردار است؛
متناسب با آخرین روشها و پیشرفتهای علمی است؛
انسجام و شفافیت در بخشهای مختلف آن مشهود است.
در پروپوزالنویسی باید موارد زیر را رعایت کنید تا بتوانید یک پروپوزال بینقص را ارائه دهید:
موضوعی انتخاب کنید که هم در حوزهی تخصص شما و هم مدرن و جدید باشد؛
آخرین شیوهها و متدهایی که عرضه شدهاند را مطالعه کنید؛
مسئله را به طور کامل شرح دهید؛
ایدهای که دارید باید توجیه علمی داشته باشد و حق مطلب را ادا کند؛
بخشهای گوناگون پروپوزال را با دانش و آگاهی کامل تکمیل کنید.
نکات مهم در پروپوزالنویسی:
عنوانی که میخواهید برای پروژهی خود انتخاب کنید باید خلاصهای از آن چیزی باشد که در ذهن دارید. عنوان انتخابی شما باید بتواند چارچوب کلی تحقیق و همچنین هدفهایی که دارید را به خواننده انتقال دهد. در واقع عنوان کار شما باید معرف این باشد که شما باید چه چیزی را در چه شرایطی مطالعه نمایید.
در نگارش پروپوزال سعی کنید از منابع جدید استفاده کنید؛ همچنین علاوه بر استفاده از منابع فارسی، از منابع خارجی هم بهره بگیرید.
در خصوص نگارش انگلیسی، حتما در رابطه با متن پروپوزال از یک مترجم و یا فردی که ادبیات انگلیسی را به خوبی میداند کمک بگیرید.
در پروپوزال، حداقل یک صفحه را به پیشینۀ تحقیق و یک صفحه را به فهرست منابعی که در نگارش از آنها بهره گرفتهاید، اختصاص دهید.
اگر دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد هستید باید پروپوزال را حداقل در ۵ صفحه و اگر دانشجوی مقطع دکتری هستید باید آن را در ۸ صفحه تنظیم کنید.
در خصوص نحوۀ انتخاب شیوۀ تحقیق، سعی کنید عملیترین، مناسبترین، هماهنگترین و همچنین علمیترین روش را انتخاب کنید.
در پروپوزال خود موارد اضافی را نگنجانید و از توضیحات اضافه هم اجتناب کنید.
پروپوزال را مرتب و با بخشبندی صحیح تحویل دهید؛ به طوری که مرز بین عناوین معلوم باشد. مطالب را روی یک کاغذ A4 تایپ نمایید.
برای تایپ پروپوزال از فونت استاندارد “Times New Romans” با سایز ۱۲ استفاده کنید.
امیدواریم با رعایت نکات گفتهشده، بتوانید پروپوزال خود را به بهترین شکل بنویسید و از آن به شکل مناسب دفاع کنید.
رقیه مهدوی
ویراستار: علیرضا محمدی
منبع: