هلیکوباکتر پیلوری چیست؟

هلیکوباکتر پیلوری:

معده ی انسان یکی از بدترین مکان ها برای رشد میکروب است.تنها باکتری که می تواند در معده ی ما انسان ها زنده بماند و رشد کند، هلیکوباکتر پیلوری است.

این باکتری عامل بیماری “اولسر پپتیک” یا “زخم گوارشی” است.

خواص هلیکوباکتر پیلوری که باعث سازگاری آن با محیط معده شده است:

1. نیاز به مقدار کمی اکسیژن برای حیات
2. شکل مارپیچی برای ورود به میان لایه مخاطی پوشاننده معده
3. وجود 7 پروتئین شلاق مانند که از انتهای آن بیرون زده اند برای حرکت درون لایه مخاطی
4. گیرنده های مخصوص برای گشایش راه در میان مخاط و چسبیدن به سلول پوشش معده
این باکتری علاوه بر خواص فوق،دارای خاصیت بسیار مهم تری است.وجود این خاصیت در هلیکوباکتر پیلوری

آن را قادر می کند که مولکول های اوره – ماده شیمیایی که در بافت ها و مایعات وجود دارد – تجزیه کند.
در نتیجه ی این فرآیند، آمونیاک و دی اکسید کربن تولید میشود که مانند غلاف ابر مانند در اطراف این باکتری

قرار می گیرد و مانع کشته شدن این باکتری توسط اسید معده می شود.

“در دنیای پزشکی از طریق آزمون تنفسی اوره از وجود عفونت این باکتری مطلع می شوند.”

چه کسی هلیکوباکترپیلوری می‌گیرد؟

بر اساس تخمین های انجام شده یکی از شایع ترین عفونت باکتری در انسان ها،آلوده شدن توسط هلیکوباکتر پیلوری است.

این ارگانیسم از طریق آب و غذایی که با مواد مدفوعی عفونی انسان آلوده شده است،منتقل میشود و بیشتر

در مناطقی که ازدحام جمعیت و بهداشت نامناسب دارند و نظافت را رعایت نمیکنند وجود دارد.

در کشورهای رو به توسعه شیوع عفونت با این باکتری به 80 درصد می رسد.

هلیکوباکتر پیلوری چگونه آسیب می‌رساند؟

بر خلاف باکتری های استرپتوکوک و استافیلوکوک که همیشه بر روی پوست یا گلو قرار دارند،هلیکوباکتر پیلوری

بدون اینکه التهاب ایجاد کند همیشه سبب التهاب میشود و التهاب معده یا گاستریت را بوجود می آورد.

این باکتری سموم مختلفی را تولید میکند و گلبول های سفید را تحریک میکند تا سایتوکاین ها را که

پروتئین های کوچکی هستند تولید کند که باعث التهاب بیشتر چرخه می شود.

سویه هایی از هلیکوباکتر پیلوری دارای ژن خاصی به نام cagA هستند که قدرت آسیب رسانی

بیشتری دارند ولی با این وجود از پوشش معده به سایر نقاط گسترش پیدا نمی کنند.

خطر زخم‌های گوارشی و سرطان‌های مربوط به هلیکوباکتر پیلوری با مصرف سیگار افزایش می یابد،

و مشکلاتی را در درمان آنتی بیوتیکی این عفونت ایجاد میکند.

هر کسی که هلیکوباکتر پیلوری را داشته باشد، درجاتی از گاستریت را هم دارد، اکثر این افراد بدون علامت

هستند و حالشان خوب باقی می ماند.

راه های تشخیص هلیکوباکتر پیلوری:

-آزمایش خون آسان ترین راه تشخیص هلیکوباکترپیلوری است که پادتن ها یا آنتی بادی هایی که در پاسخ به عفونت تشکیل میشوند را شناسایی می کند.
این روش دو محدودیت به همراه دارد :
1. تفاوتی میان عفونت فعال که باعث بیماری میشود و عفونت غیر فعال که علائمی ندارد ایجاد نمی کند.
2. نمی‌تواند بگوید که آیا درمان باعث معالجه بیماری و ریشه‌کنی باکتری شده است یا خیر،چرا که باکتری حتی پس از نابودی در خون باقی می ماند.در صورتیکه قبل از شروع درمان میزان پادتن بسیار بالا باشد و بعد از درمان کاهش شدید داشته باشد،بیانگر موفقیت در درمان است.

روش جدیدتری برای تشخیص وجود دارد.در این آزمایش پروتئین های باکتری را در نمونه مدفوع شناسایی میکنند که اگر نتیجه مثبت باشد نشانه ی وجود عفونت فعال هلیکوباکتر پیلوری است و پس از درمان بین یک تا چهارهفته نتیجه آزمایش منفی خواهد شد.
آزمایش دیگری به نام آزمون تنفسی اوره وجود دارد که سریع تر ، دقیق تر و ایمن تر است و تنها باکتری های فعال را شناسایی می کند.این آزمایش می تواند برای آزمایش معالجه باکتری استفاده شود.
آندوسکوپی و نمونه‌برداری بافتی ،قدیمی ترین آزمایش برای هلیکوباکتر پیلوری که یک شیوه تهاجمی است.
در آندوسکوپی،پس از بی حس کردن بیمار لوله فیبر نوری آندوسکوپ را از طریق دهان به معده می فرستند و با بررسی پوشش معده بیوپسی یا تکه برداری انجام میشود.در این میان برای تشخیص سریع تر نمونه بافت معده را از لحاظ وجود آنزیم هلیکوباکتر پیلوری که اوره را تجزیه می‌کند، مورد آزمایش قرار می دهند.

سایر عوامل ایجاد زخم‌های گوارشی:

1.گاسترینوم : تومور اثنی عشر یا دوازدهه با تولید هورمون گاسترین باعث ترشح بیش از حد اسید معده و ایجاد زخم می شود.

2.مصرف قرص های ضدالتهابی غیر استروئیدی(NSAIDs) : آسپیرین، ایبوپروفن، ناپروکسن سبب ایجاد زخم هایی شوند که منشا هلیکوباکتر پیلوری ندارند.

درمان:

هلیکوباکتر پیلوری ها نسبت به آنتی بیوتیک هایی که برای سایر عفونت ها تجویز میشوند،بسیار مقاوم هستند.اما پزشکان توانسته اند با استفاده از درمان ترکیبی آنتی بیوتیک ها بر این مشکل غلبه کنند که شامل دست کم دو آنتی بیوتیک و یک داروی خنثی کننده ی اسید است.

گردآورنده : فاطمه رحیمی

منبع:hamshahrionline

مطالب بیشتر

ارتباط با ما