فهرست مطالب
سرطان پستان قابل پیشگیری است.
امروزه سرطان به یکی از دلایل مرگومیر جهانی به خصوص در کشورهای توسعهیافته تبدیل شدهاست که تا بهحال درمان قطعی برای آن ارائه نشدهاست. بروز سرطان در یک فرد، به عوامل مختلف محیطی و یا فیزیولوژیکی و همچنین ارتباط مستقیم و یا غیرمستقیم با الگوهای بیان ژن دارد.
زنان بهعنوان گروهی بسیار مهم در کشور و کانون سلامت در خانواده و بهداشت در سطح جامعه هستند. سلامتی آنان همواره برای تمام سیاستهای بهداشتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارای اهمیت است چراکه آنان ضامن سلامت فرد، خانواده و اجتماع هستند. سرطان پستان و دهانه رحم بهعنوان دو مورد از سرطانهای مهم در بین زنان شناخته میشوند که شیوع آن در بین زنان ایران و جهان بالاست.
بنابراین بهکارگیری روشهای تشخیصی موثر و کارآمد در مراحل اولیه دارای اهمیت بالایی بوده و باید بهعنوان جز اصلی استراتژیهایی که هدف آنها ارتقای سلامت زنان و کاهش میزان ابتلا و مرگومیر ناشی از سرطان پستان است، لحاظ شود. همچنین آموزش و ارتقای سطح آگاهی زنان و توصیه به انجام روشهای مختلف غربالگری سرطان پستان در مراحل اولیه، بهعنوان اقدامات پیشگیرانه، توصیه میشود.
سرطان سینه میتواند هم در مردان و هم در زنان ایجاد شود. اما بهطورکلی در زنان شیوع بیشتری دارد.
تشخیص سرطان پستان
جراحی یکی از روشهای اولیه تشخیص و درمان سرطان پستان است و شامل روشهای ماستکتومی، بیوپسی و لامپکتومی است که در هر کدام از این روشها با توجه به شدت درگیر بودن بافت سینه با سلولهای سرطانی قسمتی از بافت سینه برداشته میشود و بعد از آن با شیمیدرمانی و رادیوتراپی کنترل میشود.
همچنین از روشهای زیر هم برای تشخیص سرطان سینه استفاده میشود:
-
معاینه پستان: در این معاینه، سینهها و غدد لنفاوی زیربغل مورد بررسی قرار میگیرند. در صورت مشاهده هرگونه توده یا سایر ناهنجاریها باید مراحل دقیقتر تشخیص بیماری را پیش گرفت. روشی است که هر فردی میتواند خودش را معاینه کند و در صورت مشاهده هرگونه ناهنجاری به پزشک مراجعه کند.
-
ماموگرافی: در این روش به کمک اشعه ایکس از سینهها تصویربرداری میشود. برای بررسی علائم سرطان سینه از این روش استفاده میشود.
-
سونوگرافی سینه: این روش از امواج اولتراسوند یا امواج فراصوت برای عکسبرداری از بافت بدن استفاده میکند. برای تعیین اینکه آیا توده سینه یک توده جامد است و یا یک کیست پر از مایع، از این روش بهره میگیرند.
ممکناست پزشک متخصص فقط در صورت داشتن سن زیر 35 سال، سونوگرافی سینه تجویز کند. این به این دلیل است که زنان جوان سینههای متراکمتری دارند و برای تشخیص سرطان سینه درآنها ماموگرافی روش دقیقتری است.
-
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی پستان (MRI1): دستگاه MRI از آهنربا و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویری از داخل سینه استفاده میکند. قبل از شروع MRI سینه، بدن بیمار تزریق رنگ دریافت میکند. برخلاف سایر انواع تستهای تصویربرداری، MRI از تشعشع برای ایجاد تصاویر استفاده نمیکند.
-
بیوپسی: برداشتن نمونه از سلولهای پستان برای آزمایش
روش بیوپسی قطعیترین و مطمعنترین روش برای تشخیص سرطان سینه است. بیوپسی به روشهای مختلفی انجام میشود که رایجترین آن بیوپسی سوزنی است. در این روش، پزشک از یک
دستگاه سوزنی تخصصی که توسط اشعه ایکس یا آزمایش تصویربرداری دیگری هدایت میشود، از بافت ناحیهی مشکوک، هستهی سلولی را استخراج میکند. در ادامه نشانگر فلزی کوچکی را در محل سینه باقی میگذارند تا در آزمایشهای تصویربرداری بعدی بتوان آن ناحیه را به راحتی شناسایی کرد. در نهایت نمونهها به آزمایشگاه فرستاده شده تا سرطانی بودن یا نبودن سلولها مشخص شود.
همچنین از نمونههای بیوپسی برای تجزیهوتحلیل موارد زیر استفاده میشود:
-
تعیین نوع سلولهای درگیر در سرطان سینه؛
-
تهاجمی بودن یا درجه سرطان؛
-
برای بررسی اینکه آیا سلولهای سرطانی، چه نوع گیرندههایی دارند که ممکن است این موضوع روی انتخاب روش درمان بیماری موثر باشد؛
بیوپسی خلا نیز روشی دیگر از بیوپسی برای تشخیص سرطان پستان است.
مرحلهبندی سرطان سینه
بعد از تشخیص سرطان سینه توسط پزشک متخصص، پزشک برای تعیین میزان و مرحلهی
سرطان تلاش میکند چراکه دانستن اینکه سرطان در چه مرحلهای است روی انتخاب بهترین
روش درمان تاثیر میگذارد.
مرحله 1- اندازه تومور کمتر از 2 سانتیمتر است و غدد لنفاوی زیر بغل تحتتاثیر قرار نمیگیرند. هیچ نشانهای مبنی بر گسترش سرطان در سایر نقاط بدن وجود ندارد.
مرحله 2- اندازه تومور 2 تا 5 سانتیمتر است، غدد لنفاوی زیر بغل تحتتاثیر قرار میگیرند. هیچ نشانهای مبنی بر گسترش سرطان در سایر نقاط بدن وجود ندارد.
مرحله 3- اندازه تومور 2 تا 5 سانتیمتر است و ممکناست به ساختارهای سینه مانند پوست یا بافتهای اطراف چسبیده باشد و غدد لنفاوی زیر بغل تحتتاثیر قرار گیرند. هیچ نشانهای مبنی بر گسترش سرطان در سایر نقاط بدن وجود ندارد.
مرحله 4- تومور در هر اندازهای است و سرطان به سایر قسمتهای بدن گسترش یافتهاست که به این مرحله، سرطان سینه متاستاتیک گفته میشود.
نتیجهگیری
سرطان پستان تومور بدخیمی است که یکی از شایعترین نوع سرطان در زنان بهشمار میرود. برای تشخیص سرطان پستان از انواع مختلف روشها استفاده میشود که پزشک متخصص با توجه به علائم هر فرد، سن، سابقهی پزشکی و عوامل دیگر از آنها استفاده میکند. نتیجهی این آزمایشات برای تعیین بهترین روش درمان تاثیربهسزایی دارد. امیداست با پیشرفت روزافزون علم به دست متخصصان، شیوع بیماریها و سرطانها کم و کمتر شود.
فاطمه احمدپور
منابع