فهرست مطالب
نقش ورزش در کاهش وقفه تنفسی و سلامت مغز
زمانی‌که فرد به خواب می‌رود و هشیاری خود را از دست می‌دهد، در این بین ممکن است برخی از ارگان‌های
بدن به درستی عمل نکنند و اختلالاتی ایجاد کنند که منجر به مرگ شود. مغز مرکز دستورهای ارسال‌شده به
تمامی قسمت‌های بدن است و حتی هنگام خواب هم به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهد و وظایف اصلی خود
را از جمله پردازش و تجزیه تحلیل اطلاعات انجام می‌دهد. آپنه خواب اختلالی است که فرد را به طور موقت دچار
وقفه تنفسی می‌کند و زمانی این عارضه رخ می‌دهد که مغز در ارسال پیام به عضلات موثر در تنفس دچار اختلال
می‌شود.
در ادامه به بررسی این عارضه می‌پردازیم.
بر اساس مطالعات اندک به دست آمده ورزش کردن می‌تواند به کاهش علائم شایع اختلال در خواب و پیشرفت
عملکرد مغز کمک کند.
بر اساس تحقیقات انجام‌شده تمرینات ورزشی می‌تواند یک درمان تکمیلی مفید در افرادی با «آپنه» مسدودکننده
تنفسی از متوسط تا شدید در خواب باشد. صدای بلند خروپوف می‌تواند خطر بیماری قلبی، سکته مغزی و زوال
عقل را افزایش دهد. این بیماری معمولا با پمپ فشار مثبت “CPAP” درمان می‌شود؛ دستگاهی که برای باز نگه‌داشتن
مسیر هوایی، هوا را توسط یک ماسک به مجاری تنفسی شخص هل می‌دهد.
به گفته «لیندا ماساکو اونو پردی»، محقق ارشد، دانشیار دانشکده هنر، علوم و علوم انسانی در دانشگاه سائوپائولو
در برزیل :«تمرینات ورزشی به عنوان یک روش درمانی غیردارویی مهم و کمکی (اضافی) برشمرده می‌شود.»
او همچنین یک همکار تحقیقاتی در موسسه قلب دانشگاه و موسسه روانپزشکی دانشکده پزشکی است.
برآوردها نشان می‌دهند، آپنه مسدودکننده تنفسی در خواب، تقریبا ٩ تا ٣٨ درصد از بزرگسالان ایالات متحده آمریکا
را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد؛ گرچه تصور می‌شود که بسیاری از موارد هنوز شناسایی نشده‌اند.
این بیماری در مردان نسبت به بانوان بسیار رایج‌تر است و با افزایش سن شیوع بیشتری پیدا می‌کند.
بر اساس بیانیه‌‌ی منتشرشده از انجمن قلب آمریکا در ماه ژوئن، بین ٤۰ تا ٨۰ درصد از مردمی که دارای بیماری قلبی_عروقی
هستند، آپنه‌ی خواب دارند.
این وضعیت
اغلب با چاقی مرتبط است که می‌تواند مجاری هوایی پشت گلو را تنگ و تنفس را هنگام دراز کشیدن سخت‌تر کند.
سیگار کشیدن، سابقه خانوادگی، گرفتگی بینی، به پشت خوابیدن، نوشیدن الکل، داشتن گردن ضخیم یا گلوی باریک و برخی
ناهنجاری‌های هورمونی نیز می‌توانند منجر به این وضعیت شوند؛ همچنین برخی بیماری‌ها نظیر دیابت نوع ٢ نیز می‌تواند
ریسک آپنه‌ی خواب را افزایش دهند.
در مطالعات پیشین نشان داده‌‌شد در اشخاصی که تجربه آپنه‌ی خواب دارند، سوخت‌و‌ساز گلوکز مغز به عنوان منبع اصلی
سوخت آن یا توانایی مغز برای بارگذاری یا استفاده صحیح از گلوکز دچار کاهش شده است. این عارضه می‌تواند عملکرد
شناختی مغز را معیوب کند. با بررسی‌های اونو پردی و تیمش مشخص‌شد که ورزش می‌تواند به اصلاح بیماری ذکرشده
کمک کند.
این تحقیقات جدید
بر اساس پژوهشی محدود در سال ٢٠١٩ در مجله «انعطاف‌پذیری مغز» انجام شده است که نشان
می‌دهد افزایش فعالیت هوازی، باعث بهبود سوخت و ساز گلوکز مغز و عملکرد اجرایی آن در افراد مسن و میانسال در
معرض خطر ابتلا به بیماری آلزایمر می‌شود.
این پژوهش شامل ٤٧ بزرگسال برزیلی با آپنه انسدادی شدید تا متوسط بود. نیمی از آنها سه بار در هفته به مدت ٦۰ دقیقه
ظرف شش ماه، تحت نظارت محققان ورزش کردند. نیمی دیگر ورزش نکردند. تمرینات تحت نظارت شامل: پنج دقیقه گرم کردن؛
٢۵-٤۰دقیقه دوچرخه ثابت؛ ١۰ دقیقه تقویت عضلات و پنج دقیقه خنک کردن بود.
از شرکت‌کنندگان هر دو گروه یک سری آزمایش برای اندازه‌گیری ظرفیت ورزش، سوخت و ساز گلوکز مغز و میزان هشیاری و
توانایی برنامه‌ریزی و انجام آن گرفته شد. محققان همچنین شدت علائم آپنه انسدادی خواب را اندازه‌گیری کردند مثل:
اختلال تنفسی و کاهش سطح اکسیژن بدن یا هیپوکسی که مشخص‌شده است که در هشیاری تأثیرگذار است.
در پایان شش ماه کسانی که در گروه تمرین بودند ظرفیت بیشتری برای ورزش کردن نشان دادند. از جمله: بهبود توانایی مغز
در استفاده از گلوکز؛ کاهش علائم آپنه خواب و بهبود ٣٢ درصدی هشیاری. کسانی که ورزش نکردند هیچ تغییری جز کاهش
متابولیسم گلوکز مغز نداشتند.
گفته‌شده این یافته‌ها از اهمیت بالایی برخوردارند؛ زیرا نشان می‌دهند ورزش در سلامت مغز افرادی که از اختلال خواب رنج
می‌برند می‌تواند موثر باشد.
در درمان‌های فعلی هوا با فشار به مجاری هوایی سیسستم تنفسی هل داده می‌شود که این روش بسیار عالی و موثر اما
ساده است.
تمرینات ورزشی
یکی از گزینه‌هایی است که می‌تواند مفید و شاید شفابخش باشد. این بخصوص در بیماری‌هایی صدق می‌کند
که در الگو و مدل‌های پذیرفته‌شده ما درمان‌پذیر نیست.
گراندنر گفت: «دستگاه‌های “CPAP” برای مقابله با چاقی که بزرگترین دلیل آپنه انسدادی خواب است، کار چندانی انجام نمی‌دهند.
تمرینات ورزشی در کاهش میزان چربی اطراف مجاری هوایی که شب هنگام تنفس را دشوار می‌کند، می‌تواند موثر باشد.»
به گفته او، آنها کاهش وزن یا تن عضلانی را اندازه‌گیری نکردند، اما درصد چربی بدن را اندازه گیری کرده و «کاهش چشمگیری»
در گروه افرادی که ورزش کرده بودند دیده شد. این یکی از نتایجی است که اونو پردی معتقد است در مطالعه‌اش به وقوع پیوسته
است.
