فهرست مطالب
ارزیابی پلاکهای آمیلوئیدی شبکیه چشم به عنوان یک بیومارکر برای تشخیص آلزایمر
آلزایمر
فراموشی ، شاید یکی از بزرگترین موهبتهای انسان باشد. زمانی که شما سخت در تلاش هستید
تا اتفاقی را که مدتها پیش اتفاق افتاده از ذهن پاک کنید، ممکن است به قدرت حافظه
خود لعنت بفرستید! با این حال، میان ما کسانی هستند که میخواهند به یاد بیاورند اما نمیتوانند.
بیماریای که خاطرات انسان را در آتش گرم خود میاندازد و آنها را میسوزاند، چگونه ایجاد میشود؟
فراموشی چه ارتباطی با چشمها دارد؟ افراد دنیا دیده با نگاه کردن به چشمان بقیه میتوانند
حالات درونی آنها را بفهمند. آنها میفهمند که فرد دروغ میگوید یا گفتههایش چیزی جز حقیقت نیست.
آنها نگرانی، طمع یا حسد را هم میتوانند تشخیص دهند. سوال این است که آیا پزشکان هم میتوانند بیماریای از چشمان ما تشخیص دهند؟
آلزایمر چیست؟
بیماری آلزایمر :(diseas ‘Alzheimer) همهی ما نام بیماری آلزایمر را بارها شنیدهایم.
این بیماری به بیماری فراموشی معروف است که به اختصار آلزایمر خوانده میشود، این بیماری,
نوعی اختالال عملکرد مغزی است که به تدریج تواناییهای ذهنی بیمار تحلیل میرود. بارزترین نوع
از انواع مختلف زوال عقل اختالال حافظه است. اختالال حافظه معموالاً به تدریج ایجاد میشود و پیشرفت میکند.
در ابتدا اختالال حافظه به وقایع و آموختههای اخیر محدود میشود ولی به تدریج خاطرات قدیمی هم آسیب میبینند.
خصوصیات افراد دارای آلزایمر
بیمار پاسخ سئوالی را که چند لحظه قبل پرسیدهاست فراموش میکند و مجدداً همان سؤال را میپرسد.
بیمار وسایلش را گم میکند و نمیداند کجا گذاشتهاست. در خرید و پرداخت پول دچار مشکل میشود
و نمیتواند حساب دارائیاش را نگه دارد. به تدریج در شناخت دوستان و آشنایان و نام بردن اسامی
آنها نیز مشکل ایجاد میشود. کمکم مشکل مسیریابی ظاهر میشود و اگر تنها از منزل بیرون برود ممکن
است گم شود. در موارد شدیدتر حتی در تشخیص اتاق خواب، آشپزخانه، دستشویی و حمام در منزل خودش
هم مشکل پیدا میکند. بروز اختالل در حافظه و روند تفکر سبب آسیب عملکردهای اجتماعی و شخصی
بیمار شده و در نتیجه ممکن است سبب افسردگی، عصبانیت و پرخاشگری بیمار شود. یکی از مشکلات
زوال عقل بروز توهم و هذیان است. به عنوان مثال، بیمار فکر میکند همسرش به وی خیانت کردهاست
و یا همسایگان و پرستارش قصد آسیب رساندن و توطئه علیه وی را دارند. بیمار ممکن است به فرزندانش بدبین شود.
گاهی اوقات بیمار افرادی همچون والدین فوت شده یا اقوامی که حضور ندارند را میبینند. در موارد شدید بیمار
برای انجام کارهای اولیه شخصی نیاز به کمک پیدا میکند و ممکن است توانایی کنترل ادرار و مدفوع را هم از دست دهد.
بیمار دچار زوال عقل ممکن است در تکلم و یافتن کلمات مناسب مشکل پیدا کند و در نتیجه کم حرف و گوشه گیر شود.
در موارد پیشرفتهتر بیمار آگاهیاش را نسبت به بیماری از دست میدهد و نمیداند دچار ناتوانی در انجام برخی
کارها است و ممکن است کارهای خطر ساز انجام دهد. به تدریج ممکن است توانایی حرکتی بیمار هم دستخوش آسیب شده و مکرراً تعادلش را از دست بدهد زمین بخورد.
روز جهانی آلزایمر
سالانه در ۲۱ سپتامبر (۳۱ شهریور) به مناسبت روز جهانی آلزایمر در دنیا مراسم و همایشهای مختلفی برگزار میشود.
شعار روز جهانی آلزایمر ۲۰۲۰، «بیایید در مورد زوال عقل صحبت کنیم» است.
عواملی که خطر آلزایمر را بیشتر میکند
• سوء مصرف الکل و مواد مخدر
• افسردگی
• بیماری پارکینسون
• بیماری هانتینگتون
• عوارض جانبی مصرف دارو
تشخیص بیماری:
چنانچه شخص ۴ یا ۵ نشانه زیر را داشته باشد، باید به پزشک مراجعه کند .
۱ .اختالال حافظه که فعالیتهای روزانه را دچار اشکال میکند.
۲ .اشکال در انجام کارهای عادی. به عنوان مثال فراموش میکند غذا بپزد
3 .ضعف بیان و استفاده از کلمات نامناسب برای صحبت کردن
4 .گم کردن زمان مکان. مثلا روز و شب را قاطی میکند
۵ . قضاوت بد (اختالال در تصمیمگیری)
۶ .اختالل تفکر ذهنی (حسابهای مالی – ارقام)
7 .جا به جا گذاشتن اجسام. به عنوان مثال: ساعت را روی گاز میگذارد
۸ .تغییرات در حالت و رفتار (خنده – گریه – عصبانیت)
۹ .انگیزه را از دست میدهند و بیتوجه میشوند.
۱۰ .تغییر شخصیت (منزوی شدن – عصبانی شدن)
آلزایمر چگونه رخ میدهد؟
پلاکهای آمیلوئید به عنوان عامل اصلی این بیماری شناخته میشوند. این پلاکها، در واقع رسوبات
پروتئینی هستند که بین سلولهای مغزی تجمع پیدا میکنند و با اختلال در عملکرد سلول، در نهایت منجر به
مرگ سلولهای عصبی میشوند. مشاهده این پلاکها در مغز مشخصهی بارز بیماری آلزایمر است.
پلاک آمیلوئیدی چیست؟
پلاکهای آمیلوئیدی، مواد زائد پروتئینیای هستند که در سلولهای مغزی رسوب میکنند.
این رسول عملکرد مغز را مختل میکند که نهایتاً موجب مرگ سلولهای عصبی میشود.
بنابراین وجود این پلاکها در مغز نشانه اصلی این بیماری است. امروزه مطالعات زیادی به دنبال کاهش یا توقف شکلگیری
این پلاکها هستند. آمیلوئیدها ممکن است در شبکیه چشم هم تجمع پیدا کنند. اغلب بیمارانی که آلزایمر دارند، این تجمع در آنها دیده میشود.
رسوبات آمیلوئیدی جز مغز، در کجا ممکن است یافت شوند؟
رسوبات آمیلوئید ممکن است در شبکیه چشمها نیز مشاهده شوند. این اتفاق بیشتر در افرادی
مشاهده شدهاست که آلزایمر در آنها تشخیص دادهشدهبود. دانشکده پزشکی سندیگو با مقایسه
آزمایشات آمیلوئید شبکیه چشم و مغز، میزان خطر تخریب سلولهای عصبی را در افراد با سطح آمیلوئید
پایین بررسی کردند. بر اساس این تحقیقات، حضور لکه های آمیلوئید در شبکیه و مغز با یکدیگر مرتبطاند
و مشاهده آمیلوئید در شبکیه چشمها خبر از احتمال وجود آن در مغز را میدهد.
روشی نوین برای تشخیص!
همانطور که بین عوام مصطلح است، «چشمها پنجرهی روح هستند». مشاهدات محققان حاکی از آن است
که وجود آمیلوئیدها در چشم با وجود آمیلوئید در مغز همراه میباشد. این کشف، روش مفید و موثر و غیر تهاجمی، برای شناسایی آلزایمر در مراحل ابتدایی بیماری است.
این آزمایشها در سطح محدود و روی ۸ نفر انجام شده است. با این وجود، نتایج آن بسیار رضایتبخش و امیدوارکننده هستند.
زیرا این مطالعات امکان پیشگیری و جلوگیری از گسترش بیماری را در مغز فراهم میکند. این کشف میتواند
راه را برای کشف مورفولوژی آلزایمر توسط تصویربرداری شبکیه هموار کند. همچنین برای شناسایی بیماری آلزایمر
استفاده از اسکن های شبکیه بسیار سادهتر و کمهزینهتر از اسکنهای مغزی هستند و امکان شناسایی
سریع بیماری را فراهم میکنند. گام بعدی، انجام مطالعه در مقیاس بزرگتر میباشد تا بتوان با مدارک کاملتری از این روش برای تشخیص بیماری استفاده کرد.
تهیه و تنظیم : آرین یزدانی
یک نظر